एसपी रिपोर्टर
जनकपुरधाम, जेठ १० :
वि.सं. २०७८ जनसंख्याको मधेस प्रदेशको जनसांख्यिकी एक कार्यक्रमकाबिच सार्वजनिक गरिएको छ । मधेस प्रदेशको जनसांख्यिकी मधेसका अर्थमन्त्री संजय यादवले सार्वजनिक गरिएको छ ।
सार्वजनिक गरिएको राष्ट्रिय जनगणना २०७८ को तथ्यांक अनुसार मधेश प्रदेशको कुल जनसंख्या ६१ लख १४ हजार ६ सय रहेको छ । मधेश प्रदेशमा महिला भन्दा पुरुषकै जनसङ्ख्या बढी रहेको छ । अन्य प्रदेशमा महिलाको सङ्ख्या बढी रहेपनि मधेश प्रदेशमा पुरुषको जनसंख्या ३० लाख ६५ हजार ७ सय ५१ अर्थात ५०.१४ प्रतिशत रहेको छ । त्यस्तै महिलाको जनसङ्ख्या ३० लाख ४८ हजार ८ सय ४९ अर्थात् ४९.४८ प्रतिशत रहेको छ । मधेसको औसत जनसंख्या वृद्धिदर १.१९ प्रतिशत रहेको छ ।
नेपालमा मधेस प्रदेशमा सबैभन्दा बढी जनघनत्व रहेको छ । जनगणनाको तथ्यांक अनुसार मधेस प्रदेशमा प्रति वर्ग किलोमिटरमा ६३३ जना रहेका छन् । २०६८ को जनगणनामा ५४९ जना प्रतिवर्गमा बसोबास गर्दै आईरहेका थिए ।
सार्वजनिक गरिएको तथ्यांक अनुसार मधेस प्रदेशमा १२ प्रतिशत जनसंख्या अझै शौचालय प्रयोग नगर्ने गरेको पाइएको छ । यद्यपि मधेस प्रदेशमा ८८ प्रतिशत जनसंख्या कुनै न कुनै रुपमा शौचालय प्रयोग गर्दै आईरहेका छन् ।
त्यस्तै मधेस प्रदेशको साक्षरता दर अन्य प्रदेशको तुलनमा कम रहेको पाइएको छ । नेपालको साक्षरता दर ७६.२ प्रतिशत रहेकोमा मधेस प्रदेशको साक्षरता दर ७२.५ प्रतिशत मात्रै रहेको तथ्यांकले देखाएको छ । त्यसमा पनि महिला साक्षरता दर ५४.७ प्रतिशत मात्रै रहेको छ ।
राष्ट्रिय जनगणना २०७८को तथ्यांक अनुसार मधेस प्रदेशमा २३.४ प्रतिशत बालबालिकाको जन्मदर्ता अझै नभएको पाइएको छ । ५ वर्ष वा सोभन्दा कम उमेर समूहको जनसंख्या ७ लाख ९९ हजार ८ सय ९७ रहेकोमा ७६.६ प्रतिशत बालबालिकाको मात्रै जन्मदर्ता गराइएको पाइएको छ ।