एसपी रिपोर्टर
जनकपुरधाम, भदौ १६ : सरोकारबालाहरूले मधेशमा रहेका कुष्ठरोगीको खोजी तथा उपचार नगरे सरकारले लिएको कुष्ठरोग उन्मूलनको नीति कार्यान्वयन गर्न कठिन हुने बताएका छन् । मधेश प्रदेशको स्वास्थ्य निर्देशनालयले बिहीबार जनकपुरधाममा गरेको कार्यक्रममा स्वास्थ्य विज्ञहरूले मधेश प्रदेशमा कुष्ठरोग उन्मूलन गर्न नसकिए २०३० सम्म नेपाललाई कुष्ठरोग रहित बनाउने लक्ष्य पूरा गर्न कठिन हुने बताएका हुन् ।
मधेश प्रदेशमा बढी कुष्ठरोगी भएका जिल्लाहरू धनुषा तथा महोत्तरीमा सुरु भएको कुष्ठरोग सार्ने क्रमलाई रोक्ने परिष्कृत पद्धतिको बारेमा जानकारी दिने उद्देश्यले गरिएको कार्यक्रममा उनीहरूले यस्तो बताएका हुन् । कार्यक्रममा मधेश स्वास्थ्य स्वास्थ्य विज्ञान प्रतिष्ठानका उपकुलपति डा. रामकेवल साहले कुष्ठरोगको कारक तत्व गरिबी तथा अशिक्षा रहेको भन्दै समयमा उपचार गरिए अङ्गभङ्ग हुनबाट जोगिन सक्ने बताउनुभयो ।
पुरातन सामाजिक मान्यतालाई चिर्दै गरिबी निवारण तथा शिक्षाको कार्यक्रमलाई प्रभावकारी रूपमा सञ्चालन गर्नुपर्ने उहाँको भनाइ छ । डाक्टर साहले समुदायमा नै स्वास्थ्य शिक्षा कार्यक्रम गरेर कुष्ठरोगको उपचार तथा निदानको कार्यक्रम गर्न आवश्यक भएको पनि बताउनुभयो । त्यस्तै, मधेश प्रदेशका स्वास्थ्य निर्देशक विजयकुमार झाले मधेश प्रदेश तथा देशकै स्वास्थ्य समस्याको रुपमा कुष्ठरोग भएपनि घरदैलो कार्यक्रम गर्नका लागि मधेश प्रदेश तथा संघ सरकारले बजेट विनियोजन नगरेकोमा दु:ख व्यक्त गर्नुभयो ।
निर्देशक झाले सन् २०३० सम्ममा मुलुकमा कुष्ठरोगी उन्मूलन गर्ने लक्ष्य लिएको बताउँदै १० हजार जनसङ्ख्यामा १ जनामा रोग भएको खण्डमा उन्मूलन भएको मान्न सकिने मान्यता भएको बताउनु भयो । अहिले धनुषामा १ हजार ४ सय ८३ र महोत्तरीमा १ हजार ७ सय ३० जना कुष्ठरोगी रहेको आर.ई.पी.प्लस प्लस कार्यक्रमका संयोजक डा. रविन्द्र कुशवाहाले जानकारी दिनुभयो ।
देशमा रहेका कूल कुष्ठ रोगीमध्ये मधेश प्रदेशमा मात्र ४५ प्रतिशत रहेको जानकारी दिँदै यो कार्यक्रम रौतहट, बारा तथा पर्सा जिल्लामा यसअघि नै सञ्चालनमा रहेको पनि उहाँले बताउनुभयो । उहाँले कुष्ठ रोगीको सम्पर्कमा लगातार रुपमा २० घण्टासम्म रहेका खण्डमा रोग सर्ने भएकाले यसको शङ्का लागेमा परीक्षण गराउन सुझाव दिनुभयो ।
कुष्ठरोगीको खोजतलास तथा रोगीलाई उपचारमा ल्याउनका लागि कार्यक्रम सञ्चालन, समन्वय तथा सहकार्य गर्न प्रादेशिक अस्पताल जनकपुरधामका वरिष्ठ चर्म रोग विशेषज्ञ डा. रामज्ञान यादवको संयोजकत्वमा ७ सदस्यीय समिति निर्माण गरिएको छ । साथै निर्देशक झा, उपकुलपति डा. साह सहित तीन जनाको सल्लाहकार समिति गठन गरेको निर्देशनालयका कुष्ठरोग सम्पर्क अधिकृत राजवीर यादवले जानकारी दिनुभयो ।
