पुरन रौनियार
जनकपुरधाम, भदौ ७ : जनकपुरधामको राजनितिमा एकातिर कांग्रेस र अर्को तिर अर्को शक्ति देखिने गरेको परम्परा छ । जनकपुरधाम केन्द्रित जुनसुकै निर्वाचनमा एकातिर कांग्रेस र अर्को तिर वाँकी शक्ति रहने गरेको तथ्य नर्कान सकिदैन । त्यसको एक उदाहरण विगतको आम निर्वाचनहरु पनि हो । कांग्रेस पराजित गर्न मधेशी गठबन्धनका उम्मेदवार राजेन्द्र महतोलाई नेकपाले अघोषित समर्थन गरेकै कारण निर्वाचनको परिणाम मधेशी गठबन्धनको पक्षमा आयो । यद्यपि कांग्रेसको उम्मेदवार राम सरोज यादव भने प्रदेशसभामा बाजी मारे ।
चुनावको विनिङ्ग गेम सफलतामा महतो–जुली–महासेठको वाहिरी रुपले नभएपनि भित्री रुपले सवैले समिक्षा गरिरहेकै छन् । किनकी यो सम्बन्ध औपचारिक नभएर मौनताका साथ अनौपचारिक नै थियो । मधेशवाद र आन्दोलनमा भएको दमनको बदला लिने माहोल त थियो नै नेकपाले नाम मात्रको उम्मेदवारी दिएकाले समेत मधेशवादको पलरा भारी भयो भन्ने विश्लेषण सवत्र छ । तर धनुषाको निर्वाचन क्षेत्र नं. ३ लक्षित सो जुली–महतो विनिङ्ग समुह बिच अहिले मतभेद बढदै गएको देखिन्छ ।
भित्रभित्रै चुनावी परिणाम हात पारेको सो समुह बिच अहिले विकास निर्माणमा मन मिल्न नसक्दा मतभेद बढेको स्रोतको भनाई छ । महतोको संसदिय कोषको छ करोड मध्ये २ करोड फ्रिज हुनुमा जुली टिमको असहयोग पनि मुख्य कारण हो । मुखियापट्टी मुसनिया, नगराइन र धनौजी पालिकाहरुमा जुली टिमको असहयोगकै कारण बजेट फ्रिज भएको दुवै पक्षले स्वीकार गरेको देखिन्छ । जुली पक्षले कुनै पनि म्यानुट र काम गर्न लाग्दा आफुहरुलाई सोधपुछ गर्न छाडेकाले चिढिएको देखिन्छ भने महतो पक्षलार्ई आफनै नेता कार्यक्रताले घेरिरहेको बाध्यात्मक स्थिती छ ।
आफुहरु पनि सोहि क्षेत्रको सांसद रहेको ध्यानाकर्षण गराउदै नियमावली विपरित कुनै पनि विकास निर्माणको योजना छनौटमा आफुहरुलाई सोधपुछ नरहेको जुली समुहको अरोप छ । एता केहि सञ्चारमाध्यममा महतो र उनकै निकटका पार्टीवाट प्रदेश २ का समाजिक विकास मन्त्री नवल किशोर साहको विरोधमा निरन्तर समाचार प्रकाशन भइरहेको तर्फ पनि महतो पक्ष शसंकित छन । कहि जुली समुहले त यस्तो गरिरहेको छैन ? महतो पक्षको आशंका छ । मन्त्री साहले समेत क्षेत्रमा महतोलाई फाईदा हुने किशिमको गतिविधी आफनो मन्त्रालयवाट गरिरहेकाले जुली पक्ष उ वाट समेत शंसकित रहेको महतो पक्षको बुझाई छ । तर जुली पक्ष यस्को कडा प्रतिवाद र खण्डन गर्छन । यो दुश्प्रचार रहेको उनीहरुको तर्क छ ।
बिबाद यहाँ सम्म छ कि अगामि निर्वाचनमा जुली आफै मुड बनाउने मात्र होइन तयारी समेत थालेकी छन् भने महतो आफनो क्षेत्र भइसकेकाले आफनै तयारी गर्ने मुडमा छन् । जुलीको तयारी यहाँ सम्म छ कि जसपा र कांग्रेसको राम्रो युवा देखि अनुभवि नेता सम्मलाई पार्टीमा भित्रयाउनका लागि निरन्तर संवाद भइरहेको बुझिन्छ । जुली जसपाका युवा दस्ता (युवा नेताहरु) र कांग्रेसको असन्तुष्ट पक्षलाई तान्ने कोशिसमा निरन्तर लागेकी छन् ।
तत्काल हतार नगरेर चुनाव अगाडि जसपाका सवै युवा अगुवा अनुहारलाई तानेर मधेशवादीलाई भन्दा अव आफै ट्राय गर्ने मुड जुलीको छ । यस विषयमा महतो निकटकाहरुसंग कुरा गर्दा जुली समुहले अनावयश्क अपेक्षा राख्ने गरेकाले समस्या भएको बताउछन् । हामीलाई असहयोग भइरहेको छ, महतो टिम भन्छन ‘हामिलाई घेर्ने काम भए चुनावमा कांग्रेस संगै डिल गर्न परे गरिहाल्छौं अन्तिममा के गर्ने ? ।’ गत आर्थिक वर्षमा छ मध्ये २ करोड फ्रिज भयो अव चालु आर्थिक वर्षमा मात्र ४ करोड संसदिय बजेट छ फेरी असहयोग भए महतोलाई त्यो पनि खर्च गर्न कठिनाई हुने आंकल गरिन्छ । तर महतो पक्षले दुई करोड नभई एक करोड फ्रिज भएको र त्यो पैसा पनि फ्रिज नभइ कोभिड १९ मा आफुहरु सदुपयोग गर्न सफल भएको दावी गरेका छन् ।
महतो समुहमा पनि दुई खालको समुह छ । एक सदभावका अनुसार जुलीसंग मिलेर जाने पक्षमा छ भने अर्को आफुहरु जितेकाले पहिला पार्टी त्यसपछि सहयोगीलाई प्राथमिकतामा राख्नुपर्ने अडानमा देखिन्छ । जानकारहरुको विश्लेषण भने फरक छ । निधी हराउने उद्देश्यका साथ महतो ल्याइएको र अव महतो क्षेत्रमा जम्ने प्रयासमा रहेकाले त्यसलाई रोक्नु जुलीका लागि स्वभाविक राजनिति रहेको उनीहरुको बुझाई छ । महतो जति कमजोर रहन्छ जुलीको उती महत्व हुन्छ राजनितिको सुत्रनै त्यही हो उनीहरुको तर्क छ ।
यस्ता ध्रुविकरण र राजनितिक दाउपेचका कारण जनकपुरधाम केन्द्रित राजनितिले कोल्टो फेरिरहेको छ । तर धनुषा क्षेत्र नं. ३ को निर्वाचनमा राष्ट्रिय हस्तक्षेप हुने भएकाले अहिले नै केहि विश्लेषण गर्दा हतार हुने भन्नेहरु पनि धेरै छन् । यो क्षेत्र राष्ट्रिय महत्वको क्षेत्र रहेको र देशको विभिन्न शक्तिहरुको हस्तक्षेप हुने भएकाले यहाँको समिकरण अन्तिममै सेट हुने विश्लेषण अधिकांशको छ ।
