FOLLOW US
SP khabar
  • गृहपृष्ठ
  • राजनीति
  • मधेश प्रदेश
  • राष्ट्रिय
  • समाज
    • अपराध
    • स्वास्थ्य/शिक्षा
  • खेलकुद
  • अन्तर्वार्ता/विचार
  • अन्तर्राष्ट्रिय
  • मनोरञ्जन
  • आर्थिक
  • अन्य
    • दुर्घटना
    • विज्ञान/प्राविधि
    • एसपी खबर तस्वीर
SP TV
  • गृहपृष्ठ
  • राजनीति
  • मधेश प्रदेश
  • राष्ट्रिय
  • समाज
    • अपराध
    • स्वास्थ्य/शिक्षा
  • खेलकुद
  • अन्तर्वार्ता/विचार
  • अन्तर्राष्ट्रिय
  • मनोरञ्जन
  • आर्थिक
  • अन्य
    • दुर्घटना
    • विज्ञान/प्राविधि
    • एसपी खबर तस्वीर
SP TV
No Result
View All Result


मधेशी समुदायको उत्पिडन र मुक्तिको सवाल


मधेशी समुदायको उत्पिडन र मुक्तिको सवाल

अजय यादव (बरबरिया)

नेपालको दक्षिणी क्षेत्र जसलाइ मधेश वा तराई भनिन्छ, त्यहाँ थुपै्र समस्याहरु छन, र उकत क्षेत्र ठूलो चर्चा परिचर्चाको केन्द्र बनेको छ यतिवेला । त्यहाँका जनताले सदियौ देखि अन्याय, अत्याचार, दमन, शोषण, भेदभाव, हेपाइ, अवहेलना, थिचोमिचो र उत्पीडन झेल्दै आएका छन् । मधेशी समुदायका व्यक्तिहरुलाइ पहाडका बाहुन र क्षेत्री तथा आदिवासी जनजातिहरुले मात्रै हैन , पहाडमै पनि सबैभन्दा बढी उत्पीडित र छुवाछुत गरिने दलितहरुले समेत हेप्छन् र अवहेलना गर्छन ‘ मस्र्या ’ भनेर । यस्तो चरम उत्पीडन छ मधेशीहरुमाथि । राज्यमा तिनीहरुको पहुच छैन , हरेक क्षेत्रमा अधिकारहरु बाट वन्चित गराइएका छन् । त्यस क्षेत्रमा एक प्रकारको आन्तरिक औपनिवेशीकरण कै स्थिति रहेको छ । मधेशी समुदायमाथि उत्पीडनको मुख्य कारक तत्व पहाडिया ब्राम्हणवादी राज्यसत्ता नै हो । अरु हुदैँ हैन । हुन भने पनि साहयक र गौण कारक मात्रै हून् ।

यद्यपी पहाडियाहरुको त कुरै छाडौँ ,कतिपय मधेशीहरु समेत यो तथ्यलाइ यसरी प्रष्टसँग भन्न चाहन्न् वा भन्ने आँट गर्दैनन् । तर जति लुकाए पनि यो सत्य हो र सत्यालाइ सबैले निःसंकोच स्वीकार गर्नुपर्छ र भन्ने आँट गर्नुपर्छ । यस्तो किन पनि हो भने कुनै पनि सम्स्याको सामाधान त्यसको पहिचान गरेर मात्रै हुन्छ , त्यसलाइ लुकाएर वा भन्न संकोचमानेर वा अरु रिसाउला कि भनी डराएर हुन सक्दैन । बरु किटानी गरी सकेपछि उकत समस्याको सामाधान कसरी गर्ने ? भन्ने बाटोमा सोहाद्र्रता एवं हार्दिकतापूर्वक कुनै आग्रह – पूर्वाग्रह , इष्या नराखी व्यापक छलफल गर्नुपर्छ , गर्न सकिन्छ र त्यसरी अवश्य पनि सामाधान फेला पर्छ ।

हन त मधेशीहरुमाथि कतिपय पहाडिया व्यक्ति विशेषहरुको पनि उत्पीडन अवश्य होला , छदै छैन भन्न पकिन्न । तर त्यो अंश त पहाडिया अहँकारवादी राजयसत्ता नै हो । व्यक्ति ले त आर्थिक शोषन , दमन , कुटपिट , भेदभाव , अवहेलना , हेप्ने आदि मात्रै गर्न सकछ , सिंगो समुदायलाइ सेना लगायतका निकायमा सहभागिताबाट रोक्ने कार्य वा राज्यसत्तामा पहुतबाट वंचित गराउने कार्य आदि गर्नै सक्दैन । त्यसैले राज्यसत्तालाइ नै मधेशी समुदायमाथि उत्पीडनको प्रमुख कारक तत्व ठहर गरिएको हो जुन राज्यसत्तामाथि पहाडियाहरुकै कबजा छ । तर एउटा के कुरामा सबै स्पष्ट हुनुपर्छ भने पहाडिया अहंकारवादी राज्यसत्ताको अर्थ सबै पहाडियाहरु भन्ने हैन र सबै पहाडियाहरुलाइ शत्रु ठान्ने गर्नु हुन्न किनकि पहाडियाहरुमा पनि थुपै्र व्यक्तिहरु मधेशी उत्पीडनका विरोधी छन् र तिनीहरुको न्याय , सामानता र मुक्तिका पक्षमा छन् । पहाडिया अहंकारवाद भन्नुको अर्थ एउटा प्रवृतिको किटानी हो र पितृसत्तावाद भन्दा सम्पूर्ण पुरुषहरुको र भारतिय विस्तारवाद भन्दा सबै भारतिय जनताको विरोध नभए जस्तै पहाडिया अहंकारवादी राज्यसत्ता भन्दा सबै पहाडियाहरुलाइ सम्बोधन गरेको अर्थ लागदैन , र लगाउनु हुन्नु । अर्को के पनि उल्लेखनीय छ भने यो प्रवृति कतिपय मधेशीहरुमै पनि हुनसकछ ।

सामाजमा हामी देख्छौँ – एउटी महिलाले अर्की महिलालाइ ( उदाहरणर्थ । सासुले वुहारीलाइ ) उत्पीडन गरिरहेकी हुन्छन् । तर पनि पितृसत्रात्मक राज्यसत्ता वा सामाजलाई नै पीडक ठान्ने गरिन्छ । किन ? त्यसै गरी एउटा मजदुरले अर्को मजदरलाइ र एउटा गरिवले अर्को गरिवलाइ ठगिरहेको पनि हुनसकछ । के त्यसको अर्थ मालिकले मजदुरलाइ र धनीले गरिवलाइ ठगदैन भन्ने हुन्छ त ? हुदैन किनभने यस्ता घटनाहरु अपवादको रुपमा रहेका हुन्छन र यी गौण हुन्छन , प्रधान हुदैनन् र कुनै पनि चिजलाइ रुप र अंशमा हैन् सार र समुच्चवमै बुझनुपर्छ ।

हुन त कतिपय पहाडियाहरु मधेशी समुदायमाथि उत्पीडनको प्रमुख कारक तत्व पहाडिया अहंकारवादी राजयसत्तालाइ मान्न तैयार छैन्न् । उनीहरुको भनाइ के छ भने मधेशीहरुमै पनि आपसमा शोषण दमन हुन्छ । भेदभाव हुन्छ । मधेशी पुरुषहरुले मधेशी महिलामाथि , धनीहरुले गरिवमाथि , कथित उच्च जातले कथित तल्लो जातमाथि उत्पीडन गर्छन । र यो कुरा गलत हैन पनि । तर त्यो उनीहरुको आन्तरकि कुरा हो र गौण पक्ष हो , प्रधान पक्ष त त्यो सिंगै समुदायमाथि जसमा पुरुष , महिला , धनी , गरिव कथित ठूलो जात , कथित सानो जात आदि सबै पर्छन , बाहिरी पक्षद्घारा गरिने उत्पीडन नै हो । महिलामाथि पुरुषको , गरीवमाथि धनिको र कथित तल्लो जातमाथि कथित माथिलो जातको उत्पीडन त पहाडियाहरुमा पनि हुन्छ र वास्तवमा संसारभरि हुन्छ । तर आन्तरिक शोषण , दमन हुने भएकै कारण बाहय शोषण , दमन प्रधान हुन सक्दैन भन्ने कुरो हैन् ।

मधेशी समुदायको समस्या नेपालको विशिष्ट समस्या हो । वास्तवमा यो समस्या नेपालको मात्र हैन , सिगों विश्वकै सास्या हो किनकि यस्तो समस्या विश्वको कुने मुलुकमा पनि छैन् । वर्गीय , जातीय , क्षेत्रीय , लैङ्गिक । रङ्गभेद आदि समस्याहरु त थुपै्र ठाउँहरुमा पाइन्छन् । छुवाछुतको समस्या पनि अन्त नभएको होइन , भारतमा छ । तर मधेशी समस्या कतै छैन । मूलत ः मधेशी समस्या भनेको पहाडी भूभागमा बस्नेहरुद्घारा समथर भूभागमा बस्नेहरु माथि गरिने उत्पीडनद्घारा सिर्जित समस्या हो । यस्तो समस्या भारतमा समेत छैन । भारतमा त बरु त्यसको उल्टो छ अर्थात समथर भूभागमा वस्नेहरु द्घारा पहाडमा बस्नेलाइ पहाडिया आदी भनेर हेपिन्छ , उत्पीडन गरिन्छ ।

विचार पछि नीति र नेतृत्वको कुरा आउँछ । मधेशवादी दलहरुको मधेशी समस्या सम्बन्धी ठोस एवं सही नीति छैन् जुन नीति बनाएका छन त्यो गलत अवैज्ञानिक र प्रभुत्ववादी छ , । र नेतृत्व पनि सही छैन । नेतृत्वमा मधेशी समुदाय पनि अझ दबिएका , हेपिएका , गरीब , मजदुर , कसानहरुको सहभागिता एवं प्रतिनिधित्व छैन , त्यस क्षेत्रका सामान्त , धनी , जमिनदार र शोषक , उत्पीडकहरुकै वर्चश्व छ । यसतो नेतृत्वले कसरी उत्पीडित मधेशी समुदायलाइ मुक्ति दिलाउन सकला ? आजका मधेशी दलका नेताहरु विगतका राजावादी , राप्रपा नेपालका ९ रेणु यादव , मृगेनद्र नारायण यादव ० जो ठूला जमिन्दार थिए । तिनीहरु अहिले आएर मधेशी मुक्तिको गाथा गाएका छन ।
चाहे वर्गीय , जातीय , क्षेत्रीय वा लैङ्गिक वा जुनसुकै प्रकारको उत्पिडन किन नहोस , त्यसवाट मुक्ति हासिल गर्न भावनाले मात्रै पुग्दैन , विचार र राजनीति नै चाहिन्छ । ठोस एवं सही नीति र योजना नै चाहिन्छ । विचार पनि जस्तो सुकै होइन , वैज्ञानिक एवं क्रान्तिकारी हुनुपर्छ । क्रान्तिकारी विचारले संगठन एवं नेतृत्वले मात्रै मुक्ति संघर्ष हाक्न र मुक्ति हासिल गर्न सक्दछ । यस्तै क्रान्तिकारी विचारको अभाव भएकै कारण नागा, बोडो , कश्मिरी , तामिल , प्यालेष्टाइनी लगायतका राष्टिय मुक्ति आन्दोलनहरुले दशकौँ देखि सशस्त्र संघर्ष गर्दै आइरहेतापनि अझै मुक्ति प्राप्त गर्न नसकेको तथ्य सबैले बुझन जरुरी छ ।

मधेशी समुदायको देशभक्तिमाथि कतिपय व्यक्तिहरुले प्रश्न उठाउने गरेको पनि पाइन्छ । उक्त समुदायका केही मान्छेहरु वा कुनै संगठन का विदेशी दलाल र राष्टियता विरोधी हुन सकलान र होलान पनि , तर सिगों समुदाय देशभक्त छ र नेपालको राष्टियता एवं सार्वभोमिकतालाइ माया गर्छ । वास्तवमा मुलुकको दक्षिणी सिमानाको रक्षा यिनै देशभक्त मधेशीहरुले गरिरहेका छन् । विदेशी दलालको कुरा गर्ने हो भने नेपाल बेचेको आरोप लागिरहेकाहरु सबै पहाडियाहरु हुन , कोही मधेशी होइनन् ।

निष्कर्षमा , अहिले शासकहरु मधेशी र मधेशको पहिचान मिटाउन आंशिक रुपमा २२ वटा मधेशका जिल्लाहरु लाई विभाजन गरेर सफल भएका छन् । नेपालमा प्रतिगामी सोच, एजेण्डा भएका राजनेतिक पार्टीहरुको एजेण्डा घोषण पत्रमा मात्र सिमित भएको छ । त्यसैले आजको आवश्यकता भन्नेको नेपालका सबै पार्टीका प्रतिगामी सोच भएका टाउकाहरु एकजुट हुनु जरुरी छ ।

लेखक अजय यादव (बरबरिया) कानुनका विद्यार्थी हुन ।



फेसबुकबाट तपाईको प्रतिक्रिया !

SP KHABAR

SP KHABAR

एसपी खवर मधेश प्रदेशबाट सम्प्रेशन हुने देशकै लोकप्रिय अनलाईन पत्रिका हुन ।

सम्बन्धित समाचार

अवैध रुपमा ल्याइने कुखुराको ओसार पोसारमा रोक लगाउन माग
अन्य

अवैध रुपमा ल्याइने कुखुराको ओसार पोसारमा रोक लगाउन माग

14 hours ago
मन्त्रालय तानिए प्रादेशिक अस्पतालका निर्देशक डा.यादव
एस.पी. खबर विशेष

मन्त्रालय तानिए प्रादेशिक अस्पतालका निर्देशक डा.यादव

14 hours ago
फेनिक्स अन्तर कलेज स्त्तरीय क्रिकेट प्रतियोगिताको उपाधि मोनाष्टिकले जित्यो
एस.पी. खबर विशेष

फेनिक्स अन्तर कलेज स्त्तरीय क्रिकेट प्रतियोगिताको उपाधि मोनाष्टिकले जित्यो

15 hours ago
म सोझो मान्छे, चतुर होइन, मन्त्री परिषदमा जान्न : उपेन्द्र यादव
एस.पी. खबर विशेष

म सोझो मान्छे, चतुर होइन, मन्त्री परिषदमा जान्न : उपेन्द्र यादव

16 hours ago
जनकपुरधाम ११ का वडा अध्यक्ष र सचिव घुस सहित अख्तियारको फन्दामा
अपराध

जनकपुरधाम ११ का वडा अध्यक्ष र सचिव घुस सहित अख्तियारको फन्दामा

2 days ago
बन्ने भयो सुकुम्वासी माझीको घर, भूमि पुजन हुँदा मुहारमा हाँसो
एस.पी. खबर विशेष

बन्ने भयो सुकुम्वासी माझीको घर, भूमि पुजन हुँदा मुहारमा हाँसो

2 days ago
मधेश सरकारको छ करोडको झोला, ९ कक्षा विद्यार्थीको दर्जन किताव बोक्ने क्षमताको होला ?
एस.पी. खबर विशेष

मधेश सरकारको छ करोडको झोला, ९ कक्षा विद्यार्थीको दर्जन किताव बोक्ने क्षमताको होला ?

2 days ago
राजविराज क्याम्पसमा भएको स्ववियु निर्वाचन खारेज गर्नुपर्छ : निधी
एस.पी. खबर विशेष

राजविराज क्याम्पसमा भएको स्ववियु निर्वाचन खारेज गर्नुपर्छ : निधी

2 days ago
भारतिय प्रम मोदीले घोषणा गरेको सय करोडले रंगशाला बनाउछु : मुख्यमन्त्री
एस.पी. खबर विशेष

भारतिय प्रम मोदीले घोषणा गरेको सय करोडले रंगशाला बनाउछु : मुख्यमन्त्री

2 days ago
मधेशको सामुदायिक भवनमा साक्षरता सेनानीले पढाउने अभियान ल्याउँछु : डा. राउत
एस.पी. खबर विशेष

मधेशको सामुदायिक भवनमा साक्षरता सेनानीले पढाउने अभियान ल्याउँछु : डा. राउत

3 days ago

ताजा समाचार

अवैध रुपमा ल्याइने कुखुराको ओसार पोसारमा रोक लगाउन माग

मन्त्रालय तानिए प्रादेशिक अस्पतालका निर्देशक डा.यादव

फेनिक्स अन्तर कलेज स्त्तरीय क्रिकेट प्रतियोगिताको उपाधि मोनाष्टिकले जित्यो

म सोझो मान्छे, चतुर होइन, मन्त्री परिषदमा जान्न : उपेन्द्र यादव

जनकपुरधाम ११ का वडा अध्यक्ष र सचिव घुस सहित अख्तियारको फन्दामा

बन्ने भयो सुकुम्वासी माझीको घर, भूमि पुजन हुँदा मुहारमा हाँसो

मधेश सरकारको छ करोडको झोला, ९ कक्षा विद्यार्थीको दर्जन किताव बोक्ने क्षमताको होला ?


स्पेशल मिडिया नेपाल प्रा.लि.
जनकपुरधाम, मधेश प्रदेश
9844126588
 [email protected]
सूचना विभाग दर्ता नं: ३१५०-२०७८/७९

प्रधान सम्पादक/सञ्चालक
पुरन साह
सम्पादक
दिपेन्द्र कुमार साह
संवाददाता
संजय कुमार साह
चाँदनी झा
पुष्पा यादव

Facebook Twitter Youtube Pinterest

© 2020 SP KHABAR || Powered By ProTech Media || Privacy Policy

No Result
View All Result
  • गृहपृष्ठ
  • राजनीति
  • मधेश प्रदेश
  • राष्ट्रिय
  • समाज
    • अपराध
    • स्वास्थ्य/शिक्षा
  • खेलकुद
  • अन्तर्वार्ता/विचार
  • अन्तर्राष्ट्रिय
  • मनोरञ्जन
  • आर्थिक
  • अन्य
    • दुर्घटना
    • विज्ञान/प्राविधि
    • एसपी खबर तस्वीर

© 2020 SP KHABAR || Powered By ProTech Media || Privacy Policy